‘Souvignier gris is hét opkomende druivenras in Nederland’

Nederlandse wijnen mogen dan in opkomst zijn, afgelopen jaar was het een dramatisch jaar met meer dan halvering van de oogstopbrengst. Hoe staan we er nu voor, hoe is de toekomstverwachting en waar liggen de kansen? We vragen het Manon de Boer van de VNWP.

Manon is woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Wijn Producenten (VNWP). De VNWP is de belangenbehartiger van Nederlandse wijngaardeniers richting de overheid. Andere taken zijn het adviseren over geschikte gewasbescherming, meedenken en communiceren over de huidige en toekomstige regelgeving, het vertegenwoordigen van de wijnboeren bij andere vakorganisaties en het bevorderen van duurzaamheid in de sector. De vereniging is ook initiatiefnemer van het online platform Nederlandse Wijninfo.

Vorige week bracht de VNWP naar buiten dat als gevolg van nachtvorst en regen de opbrengst van de Nederlandse wijnboeren was gekelderd van 1.700.000 flessen in 2023 naar 750.000 flessen in 2024. Een incident, of is hier sprake van een kentering in de groei?

Hoe zou je de huidige staat van de Nederlandse wijnbouw omschrijven? Groeien we nog steeds in omvang en kwaliteit?
‘Nederlandse wijn heeft zich inmiddels wel écht bewezen. Tien jaar geleden kenden maar weinig mensen het, nu is het steeds bekender dat er in ons land wijn wordt gemaakt. Dat heeft vooral te maken met de groeiende kwaliteit. Er is steeds meer kennis binnen Nederland waardoor zowel bestaande als nieuwe wijnboeren steeds betere wijnen maken. Qua omvang groeien we gestaag: er is een handvol wijngaarden bijgekomen en bestaande wijngaarden breiden zo nu en dan uit. Er zijn nu circa 220 wijngaarden in Nederland die ongeveer 340 hectare beslaan.’

Wat zijn volgens jou de belangrijkste ontwikkelingen geweest in de Nederlandse wijnsector in de afgelopen vijf jaar?
‘De verdere professionalisering van de sector. Zowel op het vlak van kwaliteit als communicatie en evenementen. In vijf jaar tijd hebben de wijnboeren met veel verschillende klimaatuitdagingen moeten dealen. Dat dwingt ze om verder te professionaliseren zodat ze ermee om kunnen gaan. Door nog sterkere communicatie, marketing en meer evenementen groeit ook de naamsbekendheid. Kijk maar naar het eerste Wijnfestival van de Lage Landen.’

Welke druivenrassen doen het op dit moment goed in Nederland, en welke rassen verwacht je dat in 2025 echt het verschil gaan maken?
‘In het zuiden van Nederland blijven de klassieke rassen populair. Dat heeft te maken met de weersomstandigheden: Zeeland heeft de meeste zonuren en in Limburg is ’t warmst. Bovendien hebben de wijngaarden daar door de heuvels een hogere ‘zonopbrengst’. De klassieke druivenrassen als auxerrois, chardonnay en pinot blanc of zelfs viognier gedijen in deze regio’s beter dan op andere plekken in het land. Een druivenras dat echt aan het opkomen is, is souvignier gris. Een modern ras dat een verbazingwekkend mooi eigen karakter heeft. Je kunt er dan ook alle kanten mee op en steeds meer wijnboeren planten deze aan. Sauvignac is ook relatief nieuw en upcoming.’

Hoe beïnvloeden het veranderende klimaat en de weersomstandigheden de keuzes van Nederlandse wijnboeren?
‘Dat het klimaat en de weersomstandigheden van grote invloed zijn op de oogst dat staat vast. In 2023 was er een recordoogst met ruim 1,7 miljoen flessen, terwijl in 2024 dit kelderde naar ongeveer 750.000 flessen. Oorzaak? Flinke nachtvorst in het voorjaar en recordhoeveelheid regen tijdens de bloeiperiode. Wijnboeren worden gedwongen om scherpe keuzes te maken in welke druivenrassen ze aanplanten en je ziet dat er over het algemeen grotere oogsten van witte druivenrassen zijn. Die hebben minder zonuren nodig om te rijpen namelijk en zorgen ook tijdens een koeler jaar voor heerlijk frisse wijnen. Daarnaast zie je dat wijnboeren steeds vaker verschillende technieken inzetten om hun planten te beschermen, denk aan een regeninstallatie of vuurpotten om nachtvorst te bestrijden.’

Zie je een verschuiving in focus bij wijnboeren, bijvoorbeeld van witte naar rode wijnen, of van stille wijnen naar mousserende varianten?
‘Vanwege het toch nog steeds koele klimaat in Nederland staan hier meer witte dan blauwe druivenrassen aangeplant. In een koel wijnjaar zoals in 2024 zie je dat de productie van witte wijn nog groter is en dat met name de blauwe rassen te lijden hebben onder het slechte weer. Het aandeel mousserende wijnen lijkt iets te groeien, maar dit is vooralsnog minimaal.
’

Wat zijn volgens jou op dit moment de sterkste wijnregio’s van Nederland, en waarom?
‘Elke wijnregio heeft zijn eigen charme en karakter. Maar dankzij de inzet van lokale toeristische organisaties zie je dat gebieden zich steeds stevige positioneren als wijnregio, kijk maar naar Zuid-Limburg. Wat mij persoonlijk opvalt is dat er juist in het noorden van het land meer wijngaarden bijkomen, bijvoorbeeld in Flevoland en in Drenthe. Elke regio heeft toch zijn eigen unieke mini-klimaat, van de zilte zeelucht in de kustprovincies tot de verschillende bodemsoorten door heel Nederland. Van mergel en löss tot klei en zand.’ 


Welke Nederlandse wijnproducenten vallen volgens jou op door hun kwaliteit, innovatie of bijzondere aanpak?
‘Daar doe ik geen uitspraken over. Al onze leden werken hard om een mooi product te maken en gelukkig is er voor iedereen plaats. De vraag is bijna groter dan het aanbod namelijk.
’

Zijn er Nederlandse wijnen of wijnhuizen die inmiddels internationaal erkend worden of prijzen winnen?
‘Wijngaardeniers kunnen er zelf voor kiezen om mee te doen aan nationale of internationale wijnwedstrijden. Ze betalen hiervoor een deelnametarief waarna hun wijn blind wordt geproefd en beoordeeld. Er zijn zeker meerdere wijnhuizen die hiermee zowel nationaal als internationaal medailles behalen.
’

Hoe ondersteunt de VNWP haar leden op het gebied van kwaliteit, afzet en zichtbaarheid in binnen- en buitenland?
‘De Vereniging Nederlandse Wijn Producenten (VNWP) is de belangenbehartiger van de sector richting de overheid. Andere taken zijn het adviseren over geschikte gewasbescherming, meedenken en communiceren over de huidige en toekomstige regelgeving, het vertegenwoordigen van de wijnboeren bij andere vakorganisaties en het bevorderen van duurzaamheid in de sector. De vereniging is ook initiatiefnemer van het online platform Nederlandse Wijninfo. Deze website is zowel in het Nederlands als in het Engels, Frans en Duits beschikbaar. De vereniging is dus vooral achter de schermen actief maar deelt daarnaast wel algemene informatie over de sector.’

Stel, ik ben een consument die Nederlandse wijn wil ontdekken: welke drie flessen zou je me dan aanraden om een goed beeld te krijgen van wat ons land te bieden heeft?
‘Hier kan ik je geen eenduidig antwoord op geven, het is maar net op welk vlak je de Nederlandse wijnwereld wilt leren kennen. Je kunt gaan voor wijnen van de drie grootste huizen, of bijvoorbeeld van de drie jongste wijnmakers. Of ga je juist voor een reeks klassieke druivenrassen versus moderne druivenrassen? Wijn uit de heuvels of wijn uit het kustgebied? Ik zou consumenten vooral willen aanraden om eens te kijken welk wijnhuis bij hun in de buurt zit en daar langs te gaan. Op de website van Nederlandse Wijninfo staat een kaart met daarop al onze leden. Snuffel daar eens rond en plan je volgende weekendje weg naar een van deze wijnmakers. Er zal een smakelijke wereld voor je opengaan.’

Lees ook:
Fors minder Nederlandse druiven geoogst door nachtvorst en regen (nieuws 2025)
Dormio Wijnhotel Valkenburg hippe attractie in charmant Valkenburg (blog 2022)
Opvallend wijnstatement van Edwin Raben (video 2017)

ChefsFriends wordt mede mogelijk gemaakt door ‘De vrienden van…’: Kesbeke Fijne Tafelzuren, Bourgondisch Lifestyle, Chaîne des Rôtisseurs, Nice to Meat, Schmidt Zeevis, la Fève chocolade en desserts, Grape ‘N’ Green en R & R media en advies. Ook vriend worden? Stuur een e-mail naar richard@chefsfriends.nl of rik@chefsfriends.nl.