Onbekende Italiaanse druifsoorten om in de gaten te houden

Italië kent een rijke wijngeschiedenis die duizenden jaren teruggaat. Deze rijke geschiedenis zorgt voor veel oude maar onbekende druifsoorten. Wijnkenner Laurent Smedts zet er voor jou een paar op een rij.

Laurent komt als eigenaar van Laurent Smedts Import (Vriend van Chefsfriends en expert op het gebied van Italiaanse wijnen) al jarenlang met grote regelmaat in Italië zoekend naar de mooiste, nieuwste en beste wijnen.

Tijdens zijn zoektocht komt hij veelal in aanraking met allerlei tradities, productieprocessen en druifsoorten. In deze blog beschrijft hij enkele onbekende druifsoorten, die we zeker in de gaten moeten houden.

Campania

Als we iets dieper ingaan op zoek gaan naar onbekende druivensoorten komen we als snel in de regio Campania (Zuidwest-Italië) terecht. Het is een van de interessantste wijnregio’s van Italië en bezit een schat aan lokale druivenrassen.

Zowel het klimaat als de gevarieerde bodemsamenstelling, van vulkanische oorsprong, zijn ideaal voor wijnbouw. De basis van de Italiaanse wijnbouw is hier ruim 3.000 jaar geleden geïntroduceerd door de Grieken en de Etrusken.

De beste wijngaarden bevinden zich in de heuvels van Benevento en Avellino, maar ook Campi Flegrei is sterk in opkomst. Hier worden van autochtone druiven uitstekende wijnen met karakter geproduceerd.

Piedirosso (blauwe druif)

Al jaren bezoek ik regelmatig de regio Campania (Napels en omstreken) en drink daar vaak de rode wijn Piedirosso. De druif Piedirosso (betekenis ‘rode poot’) is genoemd naar de rode steeltjes aan de druif, welke doet denken aan een duivenpoot.

Deze lichtere, meestal op RVS stalen tanks, gerijpte wijn wordt vaak als ‘toeristenwijn’ aangeboden als men vraagt om een glas rode wijn. De laatste jaren ben ik deze wijn steeds vaker tegengekomen als kwaliteitswijn en in contact gekomen met een aantal gespecialiseerde wijnmakers welke prachtige producties maken van de Piedirosso druif.

De kleur is helderrood en heeft een levendig fruitig karakter van kersen, bramen, bessen en een aangenaam lichte kruidigheid die de wijn complexiteit geven. De tweede fase van de dronk geeft licht voelbare tannines en rokerige afdronk. Deze wijn past uitstekend bij lichte vleeswaren (Charcuterie) en middelrijpe harde kazen. Ook bij lichtere vleessoorten van de grill is een mooie combinatie.

Wat ik zelf een héle mooie match vind is de Piedirosso te koelen naar 14 tot 15 graden en te serveren bij zwaardvis of tonijn van de grill, mediterrane kruiden en olijfolie. Het kruidige, zwavelachtige, minerale en rokerige karakter versmelten prachtig terwijl het fruitige het maakt tot een frisse sensatie.

Asprinio (witte druif)

De druif Asprinio is enkel terug te vinden in het stadje Aversa, vlakbij Caserta. De ranken van de Aspriniodruif staan aangeplant tegen populieren en groeien wel tot 15 meter hoor. Deze methode is ooit door de Etrusken bedacht en wordt tot op heden nog toegepast.

De naam Asprinio doet denken aan aspirine en dat is komt door het woord ‘aspro’ dat zuur betekent in het Latijns. De druif Asprinio heeft een hoog zuurgehalte en is daardoor bijzonder geschikt voor het maken van frisse mousserende wijnen (Spumante).

Asprinio Spumante is in Campanië de ideale begeleider van pizza, mozzarella di bufala Campana DOP of Cuoppo (puntzak of kegelvormige kaart van papier gevuld met een verscheidenheid aan smakelijke stukjes, gefrituurde vis, mozzarella, groenten, rijst- en aardappelkroketten). De krachtige smaak en de frisse zuren zouden tevens uitstekend passen bij rauwe oesters.

Calabrië

De regio Calabrië is het meest zuidelijke deel van het vasteland van Italië, ook wel de ‘punt van de laars’ genoemd. In de 8^ste eeuw vóór Christus was dit gedeelte van Italië al gekoloniseerd door de Grieken en maakte deel uit van ‘Magna Graecia’, Groot-Griekenland, de naam voor het zuiden van Italië en Sicilië.

De wijnbouw in die tijd was een belangrijk onderdeel van de economie van Calabrië. De wijn was zelfs zó populair dat wijn uit het plaatsje Krimisia als prijs werd uitgereikt aan de deelnemers van de Olympische Spelen. In de 2^de eeuw voor Christus verjaagden de Romeinen de Grieken en vervingen de wijngaarden grotendeels door graan- en veeteelt. Dat was het einde van de grote status van de Calabrese wijn.

Magliocco (blauwe druif)

Tegenwoordig bestaat het grootste gedeelte van deze wijn uit eenvoudige tafelwijnen. Toch zijn er een aantal producenten die zich richten op het maken van wijnen van uitzonderlijke kwaliteit.

Eén van deze wijnhuizen zijn Cantine Viola uit Saracena (Cosenza). Familie Viola maakt op kleine schaal prachtige wijnen. Hun portfolio bestaat uit een witte wijn, een rode wijn, een passito en grappa.

De rode wijn is de wijn welke een onvergetelijke indruk bij me heeft achtergelaten. De wijn is gemaakt van de lokale druif Magliocco en heeft diverse processen ondergaan om tot dit prachtige resultaat te komen.

Vinificatieproces van 3 dagen prefermentatie en maceratie, gisting in stalen tanks met temperatuurregeling en maceratie van minimaal 8 dagen. Daarna gedurende 9 maanden in Allier-vaten waarna 6 maanden in fles, alvorens de wijn vrijgegeven wordt voor de verkoop.

Het resultaat is een krachtige rode wijn met een hoog smaakgehalte en een prachtige structuur en balans. Het aangename fruit van bessen en bramen is duidelijk aanwezig en geeft de Rossoviola de nodige frisheid. De wijn is zeer geconcentreerd en krachtig, en wat opvalt is dat er geen spoor van tannines aanwezig zijn en fluweelzachte afdronk heeft met vanille en zachte chocolade in de afdronk. Deze wijn past uitstekend bij diverse bereidingen van lam, zacht gegaarde ossobuco en kalfvlees met een krachtige jus.

Telkens weer blijft Italië verrassen met druivenvariëteiten welke soms bijzondere karakteristieke smaken voortbrengen. De rol van de wijnmaker, zijn kennis van de druif, het terroir en de processen is daarbij van cruciale rol om telkens weer het publiek een smaaksensatie te kunnen geven.

Deze bijdrage is geschreven in samenwerking met Laurent Smedts Import, één van de vrienden van ChefsFriends.nl. Voor meer informatie over Italiaanse wijnen kun je terecht op de website van Laurent Smedts Import. Ook ‘Vrienden van…’ worden? Stuur een e-mail naar rik@chefsfriends.nl.