Blog

Mag het nu wel of niet: genieten van smakelijke paling

Het palingseizoen gaat van start. Een vis met een verhaal, want wordt deze nu wel of niet bedreigd? En als we er zuinig mee moeten omgaan, hoe doen we dat dan? Paling gaatmogelijk volgend jaar al van de internationale rode lijst, maar is in feite al geen bedreigde diersoort meer.

Paling is een smakelijke lekkernij, maar wel één die niet van onbesproken gedrag is. De vis zou in het voortbestaan worden bedreigd en dus niet mogen worden gegeten.

Nu het nieuwe seizoen voor de deur staat, is het een goed moment om duidelijkheid te scheppen. En dus nemen we contact op met Marja Reitsma van Reitsma Seafood en Visspecialiteiten Reitsma Seafood.

Bedreigd
Om met het slechte nieuws te beginnen: paling staat inderdaad op de IUCN lijst van bedreigde diersoorten. Dan het goede nieuws: de hoeveelheid jonge paling die jaarlijks de kustlijn passeert, stijgt al sinds 2011 en het aanbod op de visafslagen is decennia niet zo hoog geweest als nu.

Palingstand
Dat vraagt om een toelichting: ‘De lijst met daarop de bedreigde planten en dieren geeft een advies over het te hanteren beschermingsniveau. Paling is daar jaren geleden op geplaatst, omdat duidelijk was dat het niet goed ging met de palingstand.

Hoe ernstig dat was, kon niet goed worden bepaald. Wetenschappelijke cijfers ontbraken. Uit voorzorg is de paling toen op kritisch bedreigd geplaatst. Als je de huidige cijfers toepast op de criteria van de IUCN, dan hoort paling niet meer op die lijst thuis.’

Paling

Stichting Dupan
De Stichting Dupan is in 2010 in het leven geroepen om een bijdrage te leveren aan het herstel van de palingstand in de Nederlandse binnenwateren.

Dit streven vloeit voort uit het in 2009 goedgekeurde Nederlandse Aalplan, dat op nationaal niveau een uitwerking is van de in 2007 door de Europese Commissie vastgestelde Europese Aalverordening.

Daarin is onder andere afgesproken dat er in de maanden september tot en met november niet mag worden gevist op paling en dat in het voorjaar aangewezen wateren worden herbevolkt met glas- en pootaal.

Nederlandse palingsector
De in Dupan samenwerkende partijen vertegenwoordigen meer dan 80 procent van de gehele Nederlandse palingsector. ‘Geen woorden, maar daden’, zo luidt het credo van Dupan.

Met concrete duurzaamheidsprojecten en gericht wetenschappelijk onderzoek levert de stichting met behulp van Eel Stewardship Fund (ESF) een concrete bijdrage aan de verduurzaming van de sector en versnelde toename van de palingstand in Nederland.

Voortplanting
Hoe komt het dan dat het niet zo goed ging met paling? ‘Daar zijn twee redenen voor’, aldus Marja. ‘Allereerst heeft dat te maken met het feit dat voortplanting voor palingen steeds moeilijker wordt.’

Palingen worden geboren in de Sargassozee. De larfjes drijven met de golfstroom naar de Europese kust, waar ze in het zoete water willen opgroeien. De kusten zijn vanaf de 50’er jaren echter steeds verder afgesloten.

Paling Atelier Gulpen
Broodje Bapao met gerookte paling – Hans Kinkartz, restaurant l’Atelier in Gulpen.

Geboorteplek
Voor hun voortplanting keren volwassen palingen echter terug naar hun geboorteplek. Ook dat is bijna onmogelijk geworden, omdat doorgangen dicht zijn gemaakt met bijvoorbeeld stuwen of dammen.

Als steeds meer palingen niet meer terug kunnen zich niet kunnen voortplanten, komen er steeds minder jongen palinkjes bij aan de kusten.

Glasaal
De tweede reden is de populariteit van glasaal – dat zijn de kleine, jonge palingen – in Azië en dan met name China.

‘Onder normale omstandigheden worden de glasalen gevangen en vervolgens in Europa opgekweekt tot de paling, die bij de consument op het bord terechtkomt. Dat is maar 4 procent van alle glasaal die daarvoor wordt gebruikt.’

‘Maar door de smokkel naar China is dat zelfs meer dan een kwart. Door de glasaalvangst en -handel te certificeren, wordt die volledig traceerbaar en is die smokkel ook niet meer mogelijk. Dan bevindt de glasaalvangst zich binnen uiterst veilige grenzen.’

Consumptie
Stoven, bakken, koken, met een paling kan het allemaal. Let bij het kopen van een paling op het ESF-keurmerk, dan weet je zeker dat die paling uit een traceerbare, verantwoorde bron komt.

Heb je een voorkeur voor gerookte paling, kies dan lekkere vette, heel of gefileerd. Liever genieten van paling buiten de deur? Sinds maandag 1 juni 12.00 uur kun je weer terecht bij jouw favoriete restaurant.

Deze bijdrage is geschreven in samenwerking met Reitsma Seafood, één van de vrienden van ChefsFriends. Voor meer informatie en/of het bestellen van paling, kun je terecht op de website van Reitsma Seafood. Ook ‘Vrienden van…’ worden? Stuur een e-mail naar rik@chefsfriends.nl.

Vorig artikel

Overnachten, ontbijten en dineren met arrangement Bilderberg

Volgend artikel

Ervaar de Utrechtse Heuvelrug bij Kasteel Kerkebosch in Zeist

De auteur

Rik Leonards

Rik Leonards

Redacteur, eindredacteur, webredacteur. Journalistieke duizendpoot met gevoel voor detail. Denkt commercieel mee, ziet kansen en gaat geen uitdaging uit de weg. Taalprofessional met passie voor video.