3 Toscaanse wijnontdekkingen die jou verrassen

Denken we aan Toscaanse wijnen, dan denken we vooral aan Chianti, Montepulciano en Brunello. Maar er is meer onder de Italiaanse zon. Veel meer. Vooral de minder bekende Toscaanse wijnen kunnen flink verrassen. Een overzicht.

Zeg je Toscane, dan denk je aan glooiende, groene heuvels met puntige cipressen. Aan eeuwenoude steden als Siena, Florence en Lucca. Aan prachtige monumentale landhuizen om je voor- of najaarsvakantie te vieren. En aan wijn. Veel wijn.

Uit deze regio in Midden-Italië komen de prachtigste Chianti-wijnen vandaan, geschonken uit traditionele mandflessen en voorzien van de kwalificering DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita). Toscane is ook het gebied van de Montepulciano, een rode Italiaanse druivenras die grote bekendheid geniet. En van Brunello, ook al zo’n wereldwijde wijntopper.

Maar wie even om het hoekje van deze bekende wijngiganten kijkt, ziet prachtige wijnen door traditionele wijnboeren gemaakt van inheemse druivenrassen. In deze weg-van-de-wijnsnelweg-blog hebben we onze Italiaanse wijnkenner Laurent Smedts gevraagd om ons te verrassen met 3 Toscaanse wijnontdekkingen waar je niet genoeg van krijgt. Komen ze!

Morellino di Scansano DOCG (Maremma)

Weg-van-de-wijnsnelweg vliegen we een flink stuk uit de bocht van het Toscaanse landschap en belanden we in de provincie van Grosseto vlak aan zee in het Morellino di Scansano DOCG gebied waar de Etrusken 2500 jaar geleden al wijn maakten.

Door de zuidelijke ligging rijpen de druiven hier goed en smaakt de wijn vol en sappig met voldoende frisheid, wat te danken is aan de koele zeewind welke vanuit het westen de heuvels in waait en de druiven ’s avonds verkoeling geeft.  

Hier komen we de sangiovese druif tegen, waarvan het grote gros van Toscaanse wijnen wordt gemaakt. Met de zee in de directe omgeving staat er vis op het menu en ditmaal proeven we een fantastisch elegante rosé, gemaakt van de sangiovese druif.

De druiven worden met de hand geoogst en geselecteerd. In de wijnkelder start de vinificatie en worden de druiven licht geperst. De verkregen most blijft 48 uur decanteren bij een temperatuur van 4 graden Celsius. Daarna wordt deze ontdaan en start het gistingsproces bij een gecontroleerde temperatuur tussen 17 en 18 graden Celsius.

Na de gistingsfase wordt de wijn 3 maanden bewaard op stalen tanks bij een gecontroleerde temperatuur van ongeveer 10 graden Celsius. Zo’n 5 maanden na de oogst volgt de eiwit- en wijnsteenstabilisatie en botteling om de aromatische rijkdom en geur die is verkregen bij het maken van wijn niet te verliezen.

Zeer licht van kleur, in de Provence-stijl, welke zich uitstekend laat matchen met diverse soorten bereidingen van lichte vis, met de voorkeur voor gegrilde dorade. De fruitige aroma’s van perzik en aardbei, de mediterrane kruiden en de aanwezige mineraliteit maken deze rosato tot een stijlvolle wijn die complexiteit en klasse uitstraalt. Deze wijn vraagt een verfijnd visgerecht als drager met ondersteuning van componenten als lichte rauwe groenten die mineraliteit en frisheid bevatten.

Montecucco Sangiovese DOCG

Vanuit de kust vanaf Grosseto rijden we richting Montalcino waar de prachtige en wereldberoemde Brunello’s gemaakt worden. Halverwege Grosseto, slechts 15 km ten zuiden van Montalcino, belanden we bij het plaatsje Montenero D’Orcia, gelegen in het vrijwel onbekende wijngebied Montecucco Sangiovese DOCG.

In dit heuvelachtige gebied is de sangiovese druif heer en meester en worden hier ruim 1000 jaar wijnen verbouwd op de kalkrijke bodem, en brengen volle rode wijnen voort. Na de oogst in september, de daarop volgende persing, start het fermentatieproces van ongeveer 15 tot 30 dagen op stalen tanks.

Het malocatisch proces zal tot aan het einde tot het jaar duren, waarna de transfer plaatsvindt naar de eiken houten vaten en barriques. De wijnen dienen minimaal 12 maanden te rijpen. De Riserva rijpt 30 maanden waarvan 24 maanden op hout. De kleur is een zeer intens, diep robijnrood. Het mondgevoel is vol en rond, met aroma’s van rijp fruit, chocolade met een eikenhoutachtig boeket en hints van vanille.

Een prachtig klassieke Toscaanse sangiovese die zijn prijs-kwaliteitverhouding overtreft. De gestructureerde smaak maakt het een bijzondere aanvulling voor krachtige gerechten op basis van rood vlees en wild. Maar ook een uitstekende begeleider bij harde gerijpte kazen.

San Gimignano DOCG

Na deze authentieke ervaring in het prachtige Montecucco gebied, gaat de reis noordwaarts via Montalcino richting het antieke San Gimignano DOCG. San Gimignano, het Manhattan van de middeleeuwen!

In het jaar 1276 was de Vernaccia di San Gimignano een bekende en populaire wijn. Beschreven door Michelangelo als een wijn die ‘zoent, likt, bijt, slaat en steekt’ is tegenwoordig een droge witte wijn met aroma’s van fruit en bloemen. De autochtone druif Vernaccia di San Gimignano was de allereerste wijn die in 1966 het DOC predicaat kreeg.

We brengen een bezoek aan het wijngoed Cappella Santandrea en maken kennis met een bijzondere productie van de Vernaccia di San Gimignano. Tot dusver zijn we slechts bekent met producties gerijpt in rvs stalen tanks, welke frisse jonge wijnen voortbrengen die prachtig passen bij lichtere amuses van vis en groenten.

De ‘Prima Luce’ Vernaccia di San Gimignano Riserva DOCG 2016 heeft een bijzonder rijpingsproces ondergaan. Na de late oogst in september vindt er eerst een zorgvuldige selectie van de druiven plaats in de wijngaarden. De vinificatie gebeurt onder zachte persing van de druiven, twee weken gisting van de most in aardewerken amfora.

Deze wijn verfijnt ten minste één jaar van de most, waarna een paar maanden in eiken vaten. Het resultaat is een uiterst complexe wijn met een intens bloemenboeket, met hints van grapefruit en vanille.

Deze ongewone Vernaccia DOCG, verrijkt met aanwezige en voelbare tannines, is puur en elegant, houdt van voedsel en roept om de combinatie van wild gevogelte, konijn, kalfsvlees, eigen jus en sauzen, gerijpte harde kaas en blauwschimmel kaas.

Deze bijdrage is geschreven in samenwerking met Laurent Smedts Import, één van de vrienden van ChefsFriends.nl. Voor meer informatie over Italiaanse wijnen kun je terecht op de website van Laurent Smedts Import. Ook ‘Vrienden van…’ worden? Stuur een e-mail naar rik@chefsfriends.nl.